احمد حكيمي پور، عضو سابق شوراي شهر تهران: بر اساس ضوابط ميراث فرهنگي اگر قابليت تاريخي پادگان ٠٦ مشخص شود، قانون اجازه ساخت و ساز آن را نمي دهد جعفر خطير، مسئول
پادگان ذلت در تهران
عبارات مهم : ایران
احمد حكيمي پور، عضو سابق شوراي شهر تهران: بر اساس ضوابط ميراث فرهنگي اگر قابليت تاريخي پادگان ٠٦ مشخص شود، قانون اجازه ساخت و ساز آن را نمي دهد جعفر خطير، مسئول رسانه هاي نيروي زميني ارتش در گفت وگو با «شهروند»: تصميم قطعي براي مزايده يا فروش پادگان ها گرفته نشده است
پادگان‌خواری در پایتخت کشور عزیزمان ایران
پادگان هاي شهري يكي بعد از ديگري تخليه مي شوند ولی هنوز معلوم نيست داخل آن حصارهاي پرخاطره قرار است چه تصميمي رقم بخورد. تاكنون پادگان هاي قلعه مرغي و پادگان ٠٦ پاسداران تخليه شده است اند كه البته تكليف اولي با فرمان مقام معظم رهبري با تبديل بخشي از آن به عنوان بوستان ولايت مشخص شده است هست. حالا چند روزي است كه با خشك شدن درختان پادگان ٠٦ منطقه پاسداران عنوان خروج پادگان ها بر سر زبان ها افتاده هست. بخشي از اين نگراني ها براي تخريب ميراث تاريخي اين مكان هاست و بخشي ديگر مربوط به تبديل درخت هاي سبز محوطه به ساختمان هاي غول پيكر و البته روايت ها از نتيجه مذاكرات مسئولان نيروي زميني ارتش، شهرداري و وزارت راه وشهرسازي همچنان در ابهام است.
حالا چند روز از سخنان حمید فرخ نژاد، بازیگر که منزل اش روبه روی پادگان ٠٦ در پاسداران هست، جهت تشکیل کمپینی به منظور آنچه او نجات این پادگان می داند، می گذرد. بعد از سخنان حاکی از نگرانی او راجع به وضع این پادگان قدیمی و درختان آن، حالا مسئول رسانه هاي نيروي زميني ارتش در گفت وگو با «شهروند» راجع به آخرين مذاكرات تعيين تكليف پادگان ها در شهرها از خروج دو پادگان ٠٢ قلعه مرغي و ٠٦ پاسداران می گوید. به گفته او، كار تخليه آنها به پايان رسيده است.
احمد حكيمي پور، عضو سابق شوراي شهر تهران: بر اساس ضوابط ميراث فرهنگي اگر قابليت تاريخي پادگان ٠٦ مشخص شود، قانون اجازه ساخت و ساز آن را نمي دهد جعفر خطير، مسئول
با اين توضيح كه تخليه پادگان ها تنها در شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نيست:
«در شهرهایی مانند مشهد، بيرجند، تبريز، ساري و در برخي شهرهاي ديگر هم پادگان هايي در حوزه شهري وجود داشت كه براساس دستورالعمل ستاد كل نيروي مسلح به سمت نوسازي رفتند و از شهر خارج شده است اند.» جعفر خطير اعتقاد است كه براي اين موارد حتما بايد ستاد كل نيروهاي مسلح تصميم گيري كند يا براي آنها قیمت گذاري كند، درحالي كه هنوز هيچ تصميم قطعي براي اين اراضي و كاربري آنها گرفته نشده هست. او در توضيح تعيين تكليف براي اين اراضي از قدمت و سابقه تاريخي اين مكان ها ياد كرد كه بايد با رايزني ها دستوراتي راجع به آنها صادر شود.
اما عنوان تخريب فضاي دروني پادگان ٠٦ پاسداران كه از چند روز قبل با حرف هاي حميد فرخ نژاد در صدر خبرها نشسته هست، از نظر اعضاي شوراي شهر قابل پيگيري هست. علي اعطا، سخنگوي شوراي شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران ديروز در نشست خبري كه بعد از جلسه شوراي شهر داشت، در اين باره توضيح داد: «براساس رأی کمیسیون ماده ٥، ٧٠ درصد سطح این پادگان باید در اختیار شهر و ٣٠ درصد از سطح پادگان نیز باید متعلق به ارتش باشد.
پادگان‌خواری در پایتخت کشور عزیزمان ایران
براساس این مصوبه ارتش می تواند در بخشی از این ٣٠ درصد ساخت وساز کند که درحال حاضر هم، ساخت وسازش طبق قاعده جلو رفته است و تنها موضوعی که مطرح هست، بحث عدم پیگیری مناسب به درختان است که آن عنوان را پیگیری می کنیم، وگرنه بحث سوداگری در کار نیست.» حميد فرخ نژاد كه منزل اش در همسايگي پادگان ٠٦ پاسداران هست، چند روز قبل در اين باره گفت: «ادامه یافتن این وضع جهت محوطه تاریخی پادگان ۰۶ جنایت در حق تاریخ، جغرافیا و محیط زیست محسوب می شود.» گزارش ها البته نشان مي دهد كه در سه سال گذشته درخت هاي اين پادگان درحال خشك شدن است و ساختمان وضعيت خوبي ندارد.
تصویب یک قانون، ماجراهای بعد
سال ٨٨ بود كه بعد از ٤ سال طرح موضوع، آخر نمايندگان مجلس شوراي اسلامي «قانون فروش و انتقال پادگان ها و سایر اماکن نیروهای مسلح به خارج از حریم شهرها» را تصويب كردند تا شهرداري و وزارت راه وشهرسازي براساس يك چارچوب مشخص براي خريد و انتقال اراضي نظامي و پادگان ها اقدام كنند تا در نهايت زمين هاي آزادشده براي كمبود سرانه هاي خدماتي شهر به كار گرفته شود ولی با گذشت بيش از ٨ سال از تصويب هنوز تكليف خيلي از اين اراضي مشخص نيست. احمد حكيمي پور، عضو سابق شوراي شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران در گفت وگو با «شهروند» راجع به دليل به نتيجه نرسيدن مذاكرات در اين چند سال به پيچيده بودن اين پروسه اشاره كرد: «درباره اين پادگان ها مراجع نظامي بايد تصميم گيري كنند ولی به نظر مي رسد كه شهرداري و ساير نهادها هم براي خريد اراضي مشكلات نقدينگي داشته باشند، ضمن اينكه نهادها بايد زمين هايي براي جايگزيني اين اراضي مشخص كنند. بنابراين تعيين تكليف براي پادگان ها كار زمانبر و سنگيني است.»
احمد حكيمي پور، عضو سابق شوراي شهر تهران: بر اساس ضوابط ميراث فرهنگي اگر قابليت تاريخي پادگان ٠٦ مشخص شود، قانون اجازه ساخت و ساز آن را نمي دهد جعفر خطير، مسئول
او اعتقاد است كه البته در دوره گذشته مديريت شهري هم مذاكرات خوبي انجام گرفته است تا براي واگذاري پادگان هايي كه در مسير شريان هاي اصلي شهر هستند، به تفاهم برسند ولی مذاكرات هنوز نتيجه نداده است: «مديريت شهري جديد بايد اين مباحث را تا حصول نتيجه پيگيري كند.» حكيمي پور راجع به پادگان ٠٦ پاسداران اين را هم گفت كه براساس ضوابط ميراث فرهنگي اگر قابليت تاريخي اين اراضي مشخص شود، قانون اجازه ساخت وساز آن را نمي دهد: «مراجع قانوني با توجه به مستنداتي كه از ثبت اثر به عنوان يك اثر تاريخي دارند، مي توانند اين مسأله را پيگيري كنند.»
بر اساس آنچه كه در «قانون فروش و انتقال پادگان ها و سایر اماکن نیروهای مسلح به خارج از حریم شهرها» آمده هست، اين اراضي براي خروج از شهرها با سه روش مزايده، توافق يا فروش قابليت معامله دارد و منابع مالي خريد اين زمين ها هم بايد در بودجه سنواتي دولت یا از طریق عرضه اوراق همکاری ديده شود. شهرداري هم مي تواند بعد از تعيين تكليف براي نحوه تملك، اين اراضي را به وسیله وزارتخانه های دفاع، راه وشهرسازی و کشاورزی، عرصه های آزادشده به نفع شهر در اختيار بگيرد.
پادگان‌خواری در پایتخت کشور عزیزمان ایران
درمجموع ٢٨٧٣ هکتار از مساحت پایتخت کشور عزیزمان ایران تحت مالكيت مراكز نظامي و پادگان ها است كه تقريبا ٥١٩ هکتار از آن قابليت خروج از پایتخت کشور عزیزمان ایران را دارد. این قانون به وزارت راه وشهرسازی، شهرداری یا سایر دستگاه های اجرایی اجازه داده بود تا با هماهنگی وزارت دفاع، عرصه و اعیان پادگان ها به جز مراکز علمی، پژوهشی، درمانی و مسکونی نیروهای مسلح، اماکن نیروهای مقاومت بسیج، ناجا، وزارت دفاع و سپاه انصار که از این قانون مستثنی هستند را به قیمت کارشناسی روز خریداری و یا آن که جهت جابه جایی آنها اقدام و توافق کنند. به این صورت که ارزش زمین به صورت تفکیک نشده معادل ۳۵ درصد ارزش کاربری مسکونی تفکیک شده است و همجوار این املاک قیمت گذاری شده است و خریداری یا توافق شود.
پژمان پشمچي زاده، معاون سابق معماري و شهرسازي شهرداري پایتخت کشور عزیزمان ایران هم سال گذشته «دشواری در تأمین منابع مالی» و «نبود مدیریت یکپارچه جهت ایجاد هماهنگی های لازم» را دليل اجرانشدن اين قانون دانست. با اينكه شهرداري پایتخت کشور عزیزمان ایران بر اساس قانون مكلف بر اجراي اين قانون هست، ولی برخي مديران شهري معتقدند كه تعيين تكليف براي اين اراضي به شهرداري ربطي ندارد و شورايعالي معماري و شهرسازي كشور در حال مذاكره براي اين اراضي هست؛ البته پيگيري هاي بيشتر خبرنگار «شهروند» از مسئولان شهرداري و وزارت راه و شهرسازي تا ساعت تنظيم گزارش بي نتيجه ماند.
امیر سرتیپ دوم مسعود باقری، معاون مهندسی نیروی زمینی ارتش در آبان ماه سال گذشته هم گفته بود كه سال پیش بحث جابه جایی پادگان ها و اراضی نیروهای مسلح از مناطق شهری به خارج از شهرها مطرح شد تا این اراضی از کاربری نظامی به کاربری شهری تبدیل شود: «براساس قانون اجرای این دستور بر عهده وزارت دفاع بود و ارتش نیز بارها به دولت اعلام کرد در خارج از شهرها نیازمند پادگان هست، وزارت دفاع به وظیفه خود عمل نکرد و ارتش جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران خود به صورت مستقیم در این زمینه ورود پیدا کرد. اعتبارات دولتی در این راستا محقق نشده است با اين حال در ٢٦ مرکز استان و شهرستان بزرگ که پادگان آنها داخل شهرها هستند به دنبال جابه جایی پادگان ها هستیم.»
براساس قانون مصوب مجلس در تفکیک اراضی پادگان ها، ٤٣,٥ درصد از این اراضی جهت خدمات شهری ازجمله فضای سبز و معابر شهری در نظر گرفته خواهد شد ولی بقيه اراضي قابليت تغيير كاربري به مسکونی، تجاری و اداری براي تامين درآمد ساخت پادگان را دارد.
از «باغ شاه» تا «جی»، «جمشیدیه» و «عشرت آباد»
با این که در روزهای گذشته بیش از همه پادگان ٠٦ بر سر زبان ها افتاده ولی بقیه پادگان های قدیمی پایتخت کشور عزیزمان ایران هم در سال های گذشته، ماجراهای زیادی را از سر گذرانده اند. پادگان ٠٦ همان طور که آمد، عمارت های قاجاری محوطه نظامی پادگان ۰۶ ارتش در چهارراه پاسداران پایتخت کشور عزیزمان ایران رو به ویرانی است و درخت های کهنسالش از سه سال پیش خشک شده. با وجود ارزش میراثی این پادگان و هویتی که در خود دارد، زمزمه تغییرکاربری آن بر سر زبان ها افتاده و درحالی که از سه سال پیش تخلیه شده، گفته می شود قرار است به مجتمع تجاری یا بانک تبدیل شود. با این حال شورای شهر قول داده که پادگان ٠٦ را نجات دهد.
«حر»؛ پادگان باغ شاه
میدان حر که به داشتن مجسمه و پادگانی که در خود دارد معروف هست، زمانی به باغ شاه معروف بود. محدوده وسيع جنوب غربي خيابان امام خميني(ره) باغ وسیعی بود كه از دوران ناصري، باغ شاه خوانده مي شد. از باغ شاه که زیاد از ١٠٠ سال پیش منتهي اليه غربي پایتخت کشور عزیزمان ایران بود، پادگان حر باقی مانده هست. سال ١٣٦١ بود که اين ميدان و پادگان قديمي آن به حر تغيير نام داد. این جا روزگاری تفرجگاه ناصر الدين شاه قاجار بود و بسیاری از رویدادهای مهم در آن اتفاق افتاد.
پرواز در پادگان قلعه مرغی
سال ۱۳۰۰ بود که قلعه مرغی را ساختند. این پادگان اکنون نخستین پایگاه هوایی پایتخت کشور عزیزمان ایران آشنا می شود. اوایل ماه مهر بود که طرح موزه شدن این پادگان مطرح شد، طرحی که البته زمانی از سوی شهید ستاری عنوان شده است بود. ٦ سال پیش ولی دور از سابقه این مکان، فرودگاه و پادگان قلعه مرغی به بوستان ولایت تبدیل شد. احمد مسجدجامعی، عضوشورای شهرتهران عنوان تبدیل این مکان به موزه را در نهمین جلسه شورای شهر مطرح کرد: «با توجه به این که پادگان قلعه مرغی آشیانه هایی دارد که از بعد تاریخی و معماری ممتاز هستند؛ پیشنهاد می دهم در این مکان موزه نیروی هوایی افتتاح شود.»
پادگان ولیعصر؛ عشرت آباد
عمارت کلاه فرنگی یا کاخ عشرت آباد بنای تاریخی آشنا شده است ای است که ناصرالدین شاه بعد از نخستین سفرش به فرنگ، هوس کرد که آن را بسازد. این عمارت در میدان سپاه و در پادگان عشرت آباد یا ولیعصر جای گرفته هست؛ یکی از کاخ های ییلاقی ناصرالدین شاه که بعد از سرنگونی قاجار، کاخ و منزل های اطراف آن به شهربانی واگذار شد و تاریخش به نظامیان گره خورد. این جا جایی است که در ١٥ خرداد ٤٢ ، امام خمینی(ره) به مدت یک ماه و هفت روز در زندانش بازداشت شد و سالیانی گذشت تا به گارد پهلوی تحویل داده شود.
پادگان عشرت آباد بعد از پیروزی انقلاب از سوی نیروی های سپاه پاسداران مصادره شد و بعدها به نیروی هوایی سپاه تخصیص داده شده است پیدا کرد و نامش عوض شد: «پادگان ولیعصر» تاریخ تحول بسیاری در این بنا پدید آورد چنان که از تمام بناهای محوطه کلاه فرنگی تنها کاخ مهم بر جای مانده هست. موضوعی که راجع به این پادگان جنجال برانگیز شد، ساخت و سازهای بسیاری در داخل آن بود، ساخت و سازی که کسی نتوانست جلوی آن را بگیرد و دست آخر سایه ای شد بر سر تاریخ کلاه فرنگی.
در دل هر پادگان، قصه ای است
| نصراله حدادی | پژوهشگر و پایتخت کشور عزیزمان ایران شناس|
پادگان هایی که اکنون در گوشه و کنار شهر می بینیم، در دل خود تاریخی نگه داشته اند. این سربازخانه ها با شاخصه ها و خاطره های منحصر به فردشان میراث این سرزمین اند و با وجود این در طول سالیان، بخش هایی از آنها از بین رفته یا عوض کردن کرده هست؛ مثل جمشیدیه، قلعه مرغی و جِی.
اغلب پادگان هایی که راجع به معماری آنها و تاریخشان صحبت می شود، در دوره رضاشاه شکل گرفته اند. رضاشاه در این باره دو استراتژی داشت؛ یکی زیاد کردن تسلط نظامی و دیگری تربیت افسران توانمند. هر کدام از این پادگان ها، هنگ های نظامی مختلفی را در برمی گرفتند و اهمیت ارزش در تقسیم قدرت بود.
وقتی از میراث تاریخی این مکان ها می گوییم، می توان باغ شاه را مثال زد؛ پادگانی که ساختمان های متعدد تاریخی در آن جای گرفته. مثل منزل تیمورتاش و تمام آثار بازمانده از ناصرالدین شاه در آن. در همین پادگان کسانی چون صوراسرافیل و ملک المتکلمین؛ یعنی نخستین شهدای راه قلم به خاک سپرده شدند. پادگان باغ شاه که اکنون «حُر» نام گرفته هست، روزگاری نخستين ميدان اسبدواني پایتخت کشور عزیزمان ایران بود و حتی طرح کودتا و بمباران مجلس، نخستین بار آن جا مطرح شد. باغ شاه در دوره رضاشاه اهمیت بسیاری داشت؛ چون هم به کاخ مرمر، محل اقامت او نزدیک بود و هم اهمیت نظامی آن غیر قابل انکار. دانشگاه امام علی کنونی یادگار دانشکده افسری سرنوشت رضاشاه هست. نخستین دانشگاه افسری پایتخت کشور عزیزمان ایران البته همان عمارت قزاق منزل ای است که در ضلع غربی میدان مشق قرار گرفته. افسران عالی رتبه بسیاری که این جا محل رفت و آمدشان بود، در نزدیکی میدان مشق منزل داشتند؛ مثل حبیب الله شیبانی. خودِ میدان حُر حتی بخشی از باغ شاه بود و در حال حاضر فرماندهی دانشگاه افسری در این پادگان هست. اینها همه اتفاقات مهمی است که پادگانی مثل باغ شاه را مهم می کند، راجع به این جا می توان یک کتاب نوشت.
درباره پادگان های بسیاری از این شهر می توان سخن های بسیار گفت؛ مثل پادگان جی در شمال غرب پایتخت کشور عزیزمان ایران که ساخته شد تا در مدیریت جنگ های نظامی کمک کننده باشد و پادگان های دیگری که هر کدام جهت هدفی ساخته شدند. با این همه پادگان باغ شاه باارزش ترین آنها بود. بخش هایی از این پادگان ولی با وجود ارزش تاریخی، در طول سالیان مسکونی و تجاری شده است است.
پادگان هاي دیگری هم بعدها دچار تحول شدند؛ به عنوان نمونه از پادگان جمشیدیه اکنون تنها بخش کوچکی باقی مانده؛ سرچهارراه امیرآباد- فاطمی و پادگان عشرت آباد که دست آخر تغییرات بسیاری به خود دید. نمونه دیگر پادگان قزل قلعه است که میدان میوه و تره بار شده. این پادگان نخستین مرکز دپوی سلاح در کشور عزیزمان ایران است و به همین علت به قزل قلعه معروف و بعدها به زندان تبدیل شد. در دل تمامی این پادگان ها تاریخی نهفته است که می توان قصه هر کدام را نوشت.
اخبار اجتماعی – شهروند /نیره خادمی- مهتاب جودکی
واژه های کلیدی: ایران | قانون | شهرداري | سپاه پاسداران | اخبار اجتماعی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
